Καλλιέργεια και επεξεργασία αγροτικών προϊόντων

Η θηραϊκή γη, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά τις αλλεπάλληλες εκρήξεις του ηφαιστείου της Θήρας, έχει εμπλουτιστεί φυσικά με χημικά στοιχεία και έτσι είναι εξαιρετικά εύφορη. Είναι, λοιπόν, δυνατή η καλλιέργεια πολλών ειδών και με πολύ ικανοποιητικά, μάλιστα, αποτελέσματα.  

Πέραν της μόνιμης καλλιέργειας και φροντίδας των αμπελώνων και ελαιώνων, εποχιακά καλλιεργούνται και επεξεργάζονται από την αδελφότητα και παραδοσιακά τοπικά προϊόντα, όπως φάβα, τοματάκι, κάπαρη, άγρια ρίγανη, κρίταμο και  διάφορα βότανα. Όλα αυτά αποτελούν βασικά στοιχεία της θηραϊκής αλλά και γενικότερα της μεσογειακής κουζίνας και διατροφής. 

Το φάβα και το άνυδρο τοματάκι Σαντορίνης αποτελούν προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Το ηφαιστειογενές έδαφος και το πολύ ιδιαίτερο μικροκλίμα που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα ισχυρούς ανέμους, σημαντική ηλιοφάνεια καθ' όλο το έτος και εξαιρετικά άνυδρες συνθήκες (μικρή συνολική ετήσια βροχόπτωση) αποτελούν τους βασικούς παράγοντες για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, την υψηλή ποιότητα και τη μοναδική γεύση των προϊόντων αυτών, η παραγωγή των οποίων όμως έχει μειωθεί σημαντικά στη Σαντορίνη καθώς οι καλλιεργούμενες πλέον εκτάσεις είναι σαφώς λιγότερες σε σχέση με το παρελθόν.

Το φάβα προέρχεται από το φυτό "Lathyrus Clymenum L.", το οποίο καλλιεργείται αποκλειστικά στο νησί εδώ και τουλάχιστον 3.500 χρόνια. Το άνυδρο τοματάκι ποτίζεται μόνον από το νερό της βροχής αλλά και από την εκτεταμένη υγρασία που επικρατεί στο νησί και παρακρατείται από τη θηραϊκή ηφαιστειακή γη. Για το λόγο αυτό ο καρπός είναι μικρός, χοντρόφλουδος αλλά ιδιαίτερα εύγευστος.  

Την κατάλληλη περίοδο, επίσης, συλλέγονται από δυσπρόσιτες περιοχές άγρια ρίγανη, κρίταμο, κάπαρη και φασκόμηλο, τα οποία επεξεργάζονται και συσκευάζονται κατάλληλα για να διατηρούνται αναλλοίωτα. 

Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί από την αδελφότητα η καλλιέργεια δύο αγροτικών προϊόντων, αγνώστων στην τοπική αγροτική παραγωγή: μαστιχόδεντρων και κρόκου (ζαφοράς).

Τα μαστιχόδεντρα ή όπως ονομάζονται επιστημονικά οι σχίνοι (Pistacia Lentiscus Chia) παράγουν ρητίνη, την παγκοσμίως γνωστή μαστίχα.  Η καλλιέργεια των μαστιχόδεντρων, είναι ευρέως γνωστό ότι ευδοκιμεί αποκλειστικά στο νότιο τμήμα της Χίου. Σύμφωνα με θεωρίες αυτό οφείλεται στο εύκρατο κλίμα και ειδικότερα στο μικροκλίμα της περιοχής (ξηρό με λίγες βροχοπτώσεις), αλλά και στα υποθαλάσσια ηφαίστεια και στο ασβεστολιθικό έδαφος. Ακριβώς οι ίδιες κλιματολογικές συνθήκες επικρατούν και στη Σαντορίνη και ο συνδυασμός αυτών με το ηφαιστειογενές έδαφος του νησιού οδήγησαν στην αρχική - πειραματική φύτευση λίγων μαστιχόδεντρων στο γυναικείο Ησυχαστήριο του Αγίου Γεωργίου στο Εμπορείο, το οποίο είναι Μετόχι της Ιεράς Μονής όπου εγκαταβιούν 5 μοναχές. Πολύ γρήγορα τα λίγα μαστιχόδεντρα ευδοκίμησαν και έτσι φυτεύθηκαν αρκετά νέα δέντρα στον προαύλιο χώρο του Αγίου Γεωργίου, τα οποία έχουν αναπτυχθεί σημαντικά και παράγουν την πολύτιμη μαστίχα, όπως φαίνεται και στις παρακάτω φωτογραφίες.   

Επίσης, στο νησί της Ανάφης και στις εκτάσεις του εκεί Μετοχίου της Παναγίας Καλαμιωτίσσης, τα τελευταία χρόνια συστηματικά καλλιεργείται η εκεί αποκαλούμενη "ζαφορά", ο γνωστός Κρόκος (που είναι χαρακτηριστικό προϊόν της Κοζάνης). Τα δύσβατα βουνά της Ανάφης ανέκαθεν κατά τους φθινοπωρινούς μήνες "χρωματίζονταν" με το μωβ χρώμα του αυτοφυούς-άγριου κρόκου, που παράγεται φυσικά στο νησί σε μεγάλη ποσότητα. Τα τελευταία δε έτη συστηματικά καλλιεργείται από τους περιστασιακώς διακονούντες εκεί πατέρες της αδελφότητας της Μονής μας και στα κτήματα πέριξ της Μονής με ιδιαίτερα σημαντική παραγωγή! Από το άνθος του κρόκου συλλέγονται μόνο οι κόκκινοι στημόνες, οι οποίοι αποξηραίνονται φυσικά και συσκευάζονται σε ειδικές συσκευασίες.